Fara í innihald

Alí ibn Abu Talib

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Imam Alí moskan í Najaf, Írak, þar sem sagt er að Alí sé grafinn.

Alí ibn Abu Talib eða ‘Alī ibn Abī Ṭālib (arabíska: علي بن أﺑﻲ طالب‎, persneska: علی پسر ابو طالب‎; 599–661) var einn fyrstu leiðtoga íslams. Súnnímúslimar trúa því að hann hafi verið sá fjórði og síðasti hinna fjögurra Réttleiddu Kalífa en sjítar að hann hafi verið fyrsti imaminn og fyrsti lögmæti kalífinn.[1] Hann var frændi Múhameðs og eftir að hann kvæntist Fatima Zahra varð hann einnig tengdasonur hans. Sjítar, og sumir súnníar, halda því fram að Alí hafi verið fyrsti karlmaðurinn sem snerist til íslams. Sumir sjítar vilja þó meina að rangt sé að segja að Alí hafi verið snúið til íslam, heldur hafi hann verið það sem kallast hanif, það er einhver sem aðhylltist eingyðistrú (aðra en kristni eða gyðingdóm) fyrir tíma íslams.

Alí tók við völdum eftir andlát Uthman ibn Affan kalífa árið 656. Medína var þá í upplausn í stjórnleysi og því vildu margir að Alí tæki að sér stjórn kalífadæmisins. Eftir að Alí varð kalífi skipti hann út ríkisstjórum sem höfðu verið hliðhollir Uthman og skipaði fyrir um að höfuðborgin yrði færð til Kufa. Á ríkisárum Alí var háð borgarastyrjöld innan kalífadæmisins vegna ósættis múslima um hver ætti rétt til að stýra því. Í kjölfar borgarastyrjaldarinnar, árið 644, var Alí myrtur í Kufa þegar ráðist var á hann með eitruðu sverði. Hann lifði í tvo daga eftir árásina og skipaði sonum sínum á þeim tíma að hefna sín ekki á hópi fólks, aðeins á morðingjanum.[2]

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. Haraldur Ólafsson (7. nóvember 2002). „Hver er munurinn á súnnítum og sjíta-múslimum?“. Vísindavefurinn. Sótt 28. mars 2024.
  2. Andri Már Hermannsson; Arnþór Daði Guðmundsson; Bjarki Kolbeinsson; Ólöf Rún Gunnarsdóttir (17. mars 2017). „Hverjir voru helstu leiðtogar íslams strax eftir dauða Múhameðs?“. Vísindavefurinn. Sótt 28. mars 2024.


Fyrirrennari:
Uthman ibn Affan
Kalífi Rasídunveldisins
(17. júní 59928. janúar 661)
Eftirmaður:
Hasan ibn Alí