per

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /pʰɛr/

Navdêr

Tewandina per
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	per	per
Îzafe	perê	perên
Çemandî	perî	peran
Nîşandera çemandî	wî perî	wan peran
Bangkirin	pero	perino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	perek	perin
Îzafe	perekî	perine
Çemandî	perekî	perinan

Per (1)

Per (2)

per nêr, r-ya req

1. kaxez, pel, wereqe
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. pûrtê leşê firindeyan, bask, çeng
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
3. parçe, tiştên biçûk
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
4. kêlek, rex, cihê xilasbûna tiştekî
   • Wexta ku me berê cilê tetî çêdikirin, me danî dihat perê wana du lib datanî, du lib dikete ser dudu jî dikete binî boy ku perê wê saxlem werên. — (Ji devê Nenêya Reşîd, 13/02/2020)

   Ew li perê wî alî man.

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: پەڕ

Herwiha

• perr

Jê

• berper
• laper
• pertûk
• rûper

Etîmolojî

Têkildarî pel anku pelg ango belg (yên daran)

• proto-hindûewropî: *per²- ("borîn") > *por-no- ("per")

• proto-îranî: *parn- ("firîn")

avestayî: parena- ("per")

pehlewî: parr ("per")

hotenî: pārra ("per")

farisî: parr ("per")

belûçî: pāna ("per") … ^{alfabeya arî}

kurdî: per, pel ("perr")

soranî: perr ("per")

zazakî: perr, pel ("per")

hewramî: pal ("per") ...

sanskrîtî: parnā- ("per")

almanî: Farn ("per")

îngilîzî: fern ("per") ...

Çavkanî: Horn p.65, MacKenzie P.123 | Pokorny: 816 - 817

Hevreh: firîn, pir (1), par, pel

Werger

kaxez, wereqe

• Abxazî: aқьаад (ak̍āād)
• Adîgeyî: тхылъыпӏ (txəlˢəpʼ)
• Afrîkansî: papier → af
• Albanî: letër → sq, kartë → sq
• Almanî: Papier → de nêtar
• Altayiya başûrî: чаазын (čaazïn), кэгэс (keges)
• Amharî: ወረቀት (wäräḳät)
• Apaçî:

  Apaçiya rojava: nałtsoos

• Aramiya nû ya asûrî: ܘܲܪܵܩܵܐ (wāraqa)
• Aromanî: hãrtii mê
• Arrernteyiya rojavayî: pepe, pipe
• Asamî: কাগজ (kagoz), কাকত (kakot), তুলাপাত (tulapat)
• Astûrî: papel → ast nêr
• Avarî: кагъат (kağat)
• Aynuyî: カㇺビ (kambi)
• Azerî: kağız → az
• Baskî: paper → eu
• Başkîrî: ҡағыҙ (qağïð)
• Belarusî: папе́ра mê (papjéra)
• Belûçî: کاگد (kágad)
• Bengalî: কাগজ → bn (kagôj)
• Bîslamayî: pepa
• Bretonî: paper → br nêr
• Bruneyî: keratas
• Bulgarî: харти́я → bg mê (hartíja)
• Burmayî: စက္ကူ → my (cakku)
• Buryatî: саарһан (saarhan)
• Cingphoyî: maisau
• Çeçenî: кехат (kexat)
• Çekî: papír → cs nêr
• Çerokî: ᎪᏪᎵ → chr (goweli)
• Çînî:

  Kantonî: 紙 / 纸 (zi²)

  Dunganî: зы (zɨ)

  Hakkayî: 紙 / 纸 (chṳ́)

  Mandarînî: 紙 / 纸 → zh (zhǐ)

  Min dongî: 紙 / 纸 (cāi)

  Minnanî: 紙 / 纸 → zh-min-nan (chí/chóa)

  Wuyî: 紙頭 / 纸头

• Çuvaşî: хут (hut)
• Çûkî: taropwe
• Danmarkî: papir → da
• Divehî: ކަރުދާސް → dv (karudās)
• Dusuniya navendî: kalatas
• Endonezyayî: kertas → id
• Erebî: وَرَق → ar mê (waraq), قِرْطَاس nêr (qirṭās), كَاغِد nêr (kāḡid)

  Erebiya misrî: ورق nêr (wáraʾ)

  Erebiya kendavî: ورقة mê (wriga)

  Erebiya hîcazî: ورق nêr (warag)

  Erebiya fasî: كاغط (kāḡiṭ), ورقة (werqa)

• Ermenî: թուղթ → hy (tʻuġtʻ)

  Ermeniya kevn: թուղթ (tʻułtʻ)

• Erzayî: конёв (konjov), кабала (kabala)
• Esperantoyî: papero → eo
• Estonî: paber → et
• Farisî: کاغذ → fa (kâğaz)
• Ferî: pappír nêtar
• Fînî: paperi → fi
• Fransî: papier → fr nêr
• Friyolî: cjarte mê
• Frîsî: papier nêtar
• Futunî: pepa
• Gaelîka skotî: pàipear nêr
• Galîsî: papel → gl nêr
• Gujaratî: કાગળ → gu (kāgaḷ), કાગળિયું (kāgaḷiyũ), કાગળિયું (kāgaḷiyũ)
• Gurcî: ქაღალდი (kaɣaldi)
• Guwaranî: kuatia
• Hawayî: pepa
• Hindî: काग़ज़ nêr (kāġaz), कागज → hi nêr (kāgaj), पन्ना → hi nêr (pannā), कागद → hi nêr (kāgad), पेपर → hi nêr (pepar), वरक → hi nêr (varak), किरतास → hi nêr (kirtās)
• Holendî: papier → nl nêtar
• Isanî: กระดาษ (grà-dàat)
• Îbranî: נייר \ נְיָר → he nêr (n'yár), דַּף → he nêr (dáf)
• Îdoyî: papero → io
• Îngilîziya kevn: paper nêr, carte mê
• Îngilîzî: paper → en
• Îngriyî: paperi, kirjanahka, kirnahka
• Îngûşî: каьхат (käxat)
• Înterlîngua: papiro
• Îrlendî: páipéar nêr
• Îtalî: carta → it mê
• Îzlendî: pappír → is nêr
• Japonî: 紙 → ja (かみ, kami)
• Javayî: dluwang
• Kabîlî: lkaɣeḍ
• Kalmîkî: цаасн (tsaasn)
• Kannadayî: ಕಾಗದ → kn (kāgada)
• Karaçay-balkarî: къагъыт (qağıt)
• Karelî: bumuagu
• Kaşûbî: papiór nêr
• Katalanî: paper → ca nêr
• Keçwayî: raphi
• Kirgizî: кагаз → ky (kagaz)
• Kîngalî: කඩදාසිය → si (kaḍadāsiya)
• Koreyî: 종이 → ko (jong-i)
• Kreyoliya morîtanî: papye
• Kreyoliya seyşelî: papye
• Kumikî: кагъыз (kağız)
• Lakî: чагъар (čaġar)
• Latînî: charta mê
• Latviyayî: papīrs → lv nêr
• Lawsî: ເຈ້ຍ → lo (chīa), ເຈັ້ຍ (chia), ກະດາດ (ka dāt)
• Lezgînî: кагъаз (kaġaz)
• Lîtwanî: popierius → lt
• Lueyî: ᦂᦡᦱᧆ (k̇ḋaad)
• Luksembûrgî: Pabeier nêtar
• Maguindanaoyî: karatas
• Makedonî: хартија mê (hartija)
• Malagasî: taratasy → mg
• Malayalamî: കടലാസ് → ml (kaṭalāsŭ), പേപ്പർ → ml (pēppar)
• Malezî: kertas → ms
• Maltayî: karta mê
• Mançûyî: ᡥᠣᠣᡧᠠᠨ
• Manksî: pabyr nêr
• Mansiya bakurî: нэ̄пак (nè̄pak)
• Maorî: pepa
• Maranaoyî: karatas
• Maratî: कागद (kāgad)
• Mecarî: papír → hu
• Megrelî: ქაღარდი (kaɣardi), ქარღადი (karɣadi)
• Mokşayî: кагод (kagod)
• Mongolî: цаас → mn (tsaas)
• Nahwatlî: amatl → nah
• Nanayî: хаосан (haosan)
• Nepalî: कागज → ne (kāgaj)
• Nîvxî: хаузул (xauzul), хаулус (xaulus)
• Nogayî: кагыт (kagıt)
• Norwecî: papir → no, ark → no
• Oksîtanî: papièr → oc nêr
• Oriyayî: ପେପର୍ → or (pepôr), କାଗଜ → or (kagôjô)
• Osetî: гӕххӕтт (gæxxætt), гӕгъӕди (gæǧædi)
• Osmanî: كاغد (kâğıd)
• Oygurî: قەغەز (qeghez)
• Ozbekî: qogʻoz → uz
• Palawî: babier
• Pelayî: mau³¹sau³¹
• Peştûyî: کاغذ → ps nêr (kāǧáz)
• Pîpîlî: amat
• Pîrahayî: kapiigá
• Polonî: papier → pl nêr
• Portugalî: papel → pt nêr
• Puncabî: ਕਾਗ਼ਜ਼ nêr (kāġaz), ਪੇਪਰ nêr (pēpar)
• Purepeçayî: sïranda
• Qazaxî: қағаз → kk (qağaz)
• Marwarî: कागद (kāgad)
• Romagnolî: chêrta mê
• Romancî: palpiri nêr, pupi nêr, palpier nêr, pulpier nêr, pupier nêr, palpieri nêr, palperi nêr
• Romanî: lil, papiri, xertija
• Romanyayî: hârtie → ro mê
• Rusî: бума́га → ru mê (bumága)
• Rusînî: папі́рь nêr (papírʹ)
• Sindhî: پنو → sd nêr (panno), ڪاغذ → sd nêr (kāgaz)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: па̀пӣр nêr, ха̀ртија mê

  Latînî: pàpīr → sh nêr, hàrtija → sh mê

• Slovakî: papier nêr
• Slovenî: papír → sl nêr
• Somalî: xaansho mê, warqad → so mê, qardaas nêr
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: papjera mê

  Sorbiya jorîn: papjera mê

• Spanî: papel → es nêr
• Svanî: ქაღალთ (kaɣalt)
• Swahîlî: karatasi → sw
• Swêdî: papper → sv nêtar
• Şanî: ၸေႈ (tsēe)
• Tabasaranî: кагъаз (kaġaz)
• Tacikî: коғаз → tg (koġaz)
• Tagalogî: papel → tl
• Tahîtî: parau
• Tamîlî: காகிதம் → ta (kākitam)
• Tayî: กระดาษ → th
• Telûgûyî: కాగితము → te (kāgitamu)
• Teteriya krîmî: kâğıt
• Teterî: кәгазь → tt (qäğaz’), кыйагаз (qıyağaz)
• Tetûmî: surat-tahan
• Tigrînî: ወረቐት → ti (wäräḳʰät)
• Tirkî: kâğıt → tr, çönge → tr
• Tirkmenî: kagyz
• Tîbetî: ཤོག་བུ (shog bu)
• Tlingitî: x’úx’
• Tokpisinî: pepa
• Tupînambayî: kûatîara
• Tzutucîlî: wuuj
• Udmurtî: кагаз (kagaz)
• Urdûyî: کاغذ nêr (kāġaz)
• Ûkraynî: папі́р → uk nêr (papír)
• Viyetnamî: giấy → vi
• Volapûkî: papür → vo
• Walîsî: pepa
• Walonî: papî → wa nêr
• Weylsî: papur → cy nêr
• Xakasî: чаӌын (çacın)
• Ximêrî: ក្រដាស → km (krɑdaah)
• Xosayî: iphepha sinif 5/6
• Yakutî: кумааҕы (kumaağı)
• Yidîşî: פּאַפּיר nêtar (papir)
• Yorubayî: ìwé
• Yupîkiya navendî: kalikaq
• Yûnanî: χαρτί → el nêtar (chartí)

  Kevn: χάρτης nêr (khártēs)

• Zhuangî: ceij

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara paper a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

perên teyr û firindeyan

• Açehî: bulee
• Afrîkansî: veer → af, pluim
• Aklanon: buebue
• Albanî: pendë → sq mê, pupël → sq
• Almanî: Feder → de mê, Vogelfeder → de mê
• Amharî: ላባ (laba)
• Argobbayî: ላባ (laba)
• Aromanî: peanã
• Asamî: পাখি (pakhi)
• Astûrî: pluma → ast mê
• Avarî: хӏули (ḥʳuli)
• Aynuyî: コンコン (konkon), コンコニ (konkoni), ラㇷ゚ (rap)
• Azerî: tük → az, lələk → az
• Baskî: luma
• Başkîrî: ҡауырһын (qawïrhïn), ҡаурый (qawrïy); йөн (yön)
• Belarusî: пяро́ nêtar (pjaró)
• Bengalî: পালক → bn (palôk)
• Bîkoliya naverast: balukag
• Bretonî: pluenn → br mê
• Bulgarî: перо́ → bg nêtar (peró)
• Burmayî: အတောင် → my (a.taung)
• Buryatî: үдэн (üden)
• Çamicuroyî: pwaye
• Çeçenî: пелаг (pelag)
• Çekî: péro → cs nêtar
• Çîçewayî: nthenga
• Çînî:

  Mandarînî: 羽毛 → zh (yǔmáo), 羽 → zh (yǔ)

• Çuvaşî: тӗк (tĕk)
• Danmarkî: fjer → da giştî
• Endonezyayî: bulu → id
• Erebî: رِيش nêr (rīš), رِيشَة mê (rīša)

  Erebiya misrî: ريش nêr (rīš), ريشة mê (rīša)

• Ermenî: փետուր → hy (pʻetur)
• Erzayî: толга (tolga)
• Esperantoyî: plumo → eo
• Estonî: sulg → et
• Evenkî: дэктэннэ (dəktənnə)
• Farisî: پر → fa (par)
• Ferî: fjøður → fo mê
• Fînî: sulka → fi, höyhen → fi
• Fransî: plume → fr mê
• Friyolî: plume mê, pene mê
• Frîsiya bakur: Feđer
• Frîsî: fear, plom, pinne
• Gaelîka skotî: ite mê
• Galîsî: pluma → gl mê, pruma mê, pena → gl mê, froixel nêr, faixel nêr
• Gujaratî: પીછું (pīchũ)
• Gurcî: ბუმბული (bumbuli)
• Guwaranî: ague → gn
• Haîtî: plim
• Hawayî: hulu
• Hindî: पंख → hi nêr (paṅkh), पर → hi nêr (par)
• Hmongî: plaub noog
• Holendî: veer → nl mê, veder → nl mê, pluim → nl mê
• Îbranî: נוצה / נוֹצָה → he mê (notsá)
• Îdoyî: plumo → io
• Înesenyoyî: qap
• Îngilîziya kevn: feþer mê
• Îngilîzî: feather → en
• Îngriyî: sulka
• Îngûşî: бедарг (bedarg)
• Înterlîngua: pluma, penna
• Îranunî: bumbul
• Îrlendî: cleite nêr
• Îtalî: piuma → it mê, penna → it mê
• Îzlendî: fjöður → is mê
• Japonî: 羽 → ja (はね, hane)
• Javayî: wulu → jv
• Kalmîkî: өдн (ödn), өдн (ödn)
• Kamiya başûrî: bienl
• Kaşûbî: pióro nêtar
• Katalanî: ploma → ca mê
• Keçwayî: phuru, patpa
• Kirgizî: канаттын бир талы (kanattın bir talı), куштун бир тал жүнү (kuştun bir tal cünü)
• Kîngalî: පිහාටුවක් (pihāṭuwak)
• Koreyî: 깃 → ko (git), 깃털 → ko (gitteol)
• Kornî: pluven
• Latgalî: spolva mê
• Latînî: plūma mê, penna mê
• Latviyayî: spalva → lv mê
• Lawsî: ຂົນ → lo (khon)
• Lingalayî: lonsálá
• Lîtwanî: plunksna → lt mê
• Luksembûrgî: Fieder → lb mê, Plomm mê
• Luşûtsîdî: c'ic'al
• Maguindanaoyî: bumbul
• Makedonî: перо nêtar (pero)
• Malayalamî: തൂവൽ → ml (tūval)
• Malezî: bulu pelepah
• Maltayî: rix nêr
• Mançûyî: ᡩᡝᡨᡥᡝ, ᡶᡠᠩᡤᠠᡥᠠ
• Maorî: huru, meremere, hou, hikurangi, kīra, kurutou, rau → mi, maeko, marihope, matakīrea, remu, hūmaeko, kōtore, kururemu, hukumaro, matakīrea, waitiripapā
• Maranaoyî: bombol
• Maratî: पीस nêtar (pīsa)
• Mbya guaraniyî: ague
• Mecarî: toll → hu
• Mongolî: өд → mn (öd), өрөвлөг (örövlög)
• Nahwatliya klasîk: tototzontli, ihhuitl
• Nanayî: дэктэчэ (dekteče)
• Navajoyî: atʼaʼ
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: Fedder mê

• Nepalî: प्वाँख (pwā̃kh)
• Normandî: plleume mê
• Norsiya kevn: fjǫðr mê
• Norwecî:

  Norwecî: fjær → no nêr yan mê, fjør → no nêr yan mê

  Norweciya nînorskî: fjør → nn mê

• Ohloniya başûr: sippos
• Ojibweyî: miigwan
• Oksîtanî: pluma → oc mê
• Oriyayî: ପର → or (pôrô)
• Oromoyî: baallee
• Osmanî: توی (tüy)
• Oygurî: پەي (pey), تۈك (tük)
• Ozbekî: par → uz, pat → uz
• Papyamentoyî: pluma
• Peştûyî: پر → ps nêr (par), بڼکه → ps mê (baṇᶕka)
• Piedmontîsî: piuma mê
• Plodîşî: Fada mê, Poos mê
• Polonî: pióro → pl nêtar
• Portugalî: pluma → pt mê, pena → pt mê
• Puncabî: ਖੰਭ → pa (khambh)
• Qazaxî: қауырсын (qauyrsyn)
• Rohingyayî: fóoir
• Romagnolî: pióma mê
• Romanî: pōr
• Romanyayî: fulg → ro nêtar, pană → ro mê
• Rusî: перо́ → ru nêtar (peró)
• Sanskrîtî: पर्ण → sa nêtar (parṇá)
• Sardînî: pinna mê, pinnia
• Sicîlî: pinna → scn mê
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: пѐро nêtar

  Latînî: pèro → sh nêtar

• Sîlhetî: ꠙꠣꠈ (faxó), ꠙꠣꠟꠇ (falox)
• Slaviya kevn:

  Kirîlî: перо nêtar (pero)

• Slaviya rojavayî ya kevn: перо nêtar (pero)
• Slovakî: pierko nêtar, pero nêtar
• Slovenî: perọ̑ → sl nêtar
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: pjero nêtar

• Spanî: pluma → es mê
• Swahîlî: unyoya → sw
• Swêdî: fjäder → sv giştî
• Tacikî: пар (par)
• Tagalogî: balahibo, bagwis → tl, pulad
• Tamîlî: சிறகு → ta (ciṟaku)
• Tausugî: bulbul
• Tay dam: khôn
• Tayî: ขนนก, ขน → th (kǒn)
• Telûgûyî: ఈక → te (īka)
• Teterî: каурый → tt (qaurıy)
• Tetûmî: fulun
• Tirkî: tüy → tr
• Tirkmenî: ýelek
• Tîbetî: བྱ་སྒྲོ (bya sgro)
• Tupînambayî: aba
• Urdûyî: پنکھ nêr (paṅkh), پر nêr (par)
• Ûkraynî: перо́ nêtar (peró)
• Venîsî: pena mê
• Viyetnamî: lông vũ → vi, lông → vi, lông chim
• Volapûkî: plüm → vo, bödaplüm, plümem → vo, bödaplümem, pen → vo, bödapen
• Walonî: pene → wa mê, plome → wa mê
• Waraoyî: huhi
• Weylsî: plu → cy mê pirjimar, pluf → cy nêr pirjimar, adain → cy mê, adenydd → cy mê pirjimar
• Ximêrî: ស្លាប → km (slaap)
• Yagnobî: бал (bal)
• Yidîşî: פֿעדער (feder)
• Yûnaniya pontî: φτερὀν (fterὀn), φτερούγιν (fteroúgin), φτερούλ’ (fteroúl’), κανάτ’ (kanát’), γανάτ’ (ganát’)
• Yûnanî: φτερό → el nêtar (fteró), πούπουλο → el nêtar (poúpoulo)

  Kevn: πτερόν nêtar (pterón)

• Zêlandî: plume mê
• Zhuangî: bwnsienq, bwn
• Zuluyî: uphaphe sinif 11/10

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara feather a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

kêlek (binêrin: qerax)

Aromanî

Navdêr

per nêr

1. (anatomî) por, pirç
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Bretonî

Navdêr

per

1. hirmî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên hirmî hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Esperantoyî

Bilêvkirin

• IPA: /per/
• Kîtekirin: per

• Deng (Wijchen, Holenda)^ⓘ
• Deng (Toulouse, Fransa)^ⓘ

Daçek

per

1. bi, bi ... re

   Li skribis per plumo. ― Wî bi pênûsê nivîsand.

Etîmolojî

Deyn ji latînî per.

Binêre

• kun

Îngilîzî

Bilêvkirin

• Deng (DYA)^ⓘ
• Deng^ⓘ
• Deng (Teksas, DYA)^ⓘ
• Deng (Connecticut, DYA)^ⓘ

Daçek

per

1. pêrg
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. serê yekî, her yek
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Mòçenoyî

Navdêr

per nêr

1. (heywan) hirç
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Îtalî

Daçek

per

1. bo, ji ... re, ji bo, jê re
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên bo hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Katalanî

Daçek

per

1. bo, ji ... re, ji bo, jê re
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên bo hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Latînî

Daçek

per

1. tê re, di ... re
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên tê re hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Oksîtanî

Daçek

per

1. bo, ji ... re, ji bo, jê re
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên bo hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Venîsî

Navdêr

per nêr

1. hirmî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên hirmî hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}