Anatomi

Anatomi otabâ èlmo tasrih èngghi panèka èlmo sè ajhâr sosonan bân funsi bâgiyân makhlok oḍi'.^[1] istila anatomi èghuna'aghi ka'angghuy èlmo tentang sosonan bhâdhânna manossa bân kèbân ^[2] sosonan tombuwân è ajhâri ḍâlem anatomi tombuwân.

Anatomi bân fisiologi (èlmu faal) dhâddhi sapasang èlmo kasebbhut, bân kaḍuwâna segghut é ajhâri areng-sareng. Anatomi manossa aropa'aghi sala sèttong èlmu ḍhâsar èsènsial sè è angghuy ḍâlem kadokteran. ^[3]

sajhârâ anatomi asalla ḍâri hasèl telaah perkembângan paham sosonan bân fungsi bâgiyân makhlok oḍi'. Anatomi dhibi' ampon è teliti bân è ajhâri sajjhek jhâman prasajhârâ. Cara sè èghuna'aghi ḍâlem èlmo anatomi jhughân amopon tombu, molaè ḍâri oprasi kadaver bân karkas kantos tèknik pencitraan medis è abad ka-20.

Artè

Anatomi asalla ḍâri bhâsa Yunani kèna ἀνατομία (anatomía), jhughân ḍâri oca' ἀνατομή (anatomḗ) sè artèna pembedahan bân ḍâri oca' ἀνατέμνω (anatémnō) sè artèna kaulâ motong, mokka' bân ḍâri oca' ἀνά (aná) sè artèna nai', jhughân ḍâri oca' τέμνω (témnō) sè artèna kaulâ motong. Anatomi panèka studi ilmia tentang sosonan organismè, tamaso' sistem organ, organ, bân jaringanna. Anatomi tamaso' tampèlan bân posisi sajumbla bâgiyân bhâdhân, bahan sosonan, kennengngan, bân sambhunganna kalabân bâgiyân-bâgiyân sè laèn. Anatomi cokop bhidhâ ḍâri fisiologi bân biokimia, sè sadhâjâna asambhung sareng fungsi bâgiyân-bâgiyân kasebbhut bân prosès kimia sè ngèrèng. Contona, ahli anatomi ngoladhi bentu', okoran, posisi, sosonan, suplai ḍârâ, bân sarap organ akadi atè; tapè ahli fisiologi lèbur ḍâ' produksi èmpèdu, perran atè ḍâlem nutrisi, bân pangatoran funsi bhâdhân.^[4]

Èlmo anatomi bisa èbâgi polè dhâddhi sajumbla ranca', è antarana anatomo makroskopis bân anatomo mikroskopis.^[5] Anatomi makroskopis èngghi panèka èlmo tentang sosonan sè okoranna rajâ ka'angghuy èoladhi sareng soca tanpa bhântowan alat, tamaso' anatomi superfisial, èngghi panèka èlmo kalabân ngoladhi karakteristik èksternal bhâdhân. Anatomi mikroskopis aropa'aghi èlmo tentang sosonan bhâdhân è okoran mikroskopis kalabân aghuna'aghi alat bhânto optik, antara laèn ḍâlem studi jaringan (histologi) bân èmbriologi (èlmo tentang organisme ḍâlem kabâḍá'ân pranatal)^[6]

Anatomi bisa è ajhâri aghuna'aghi cara invasif otabâ non-invasif kalabân tojjhuwân ngaollè informasi tentang sosonan bân organisasi organ bân sistem organ.^[6] Cara sè èghuna'aghi tamaso' disèksi, panèka panèsa sèttong lapèsan bhâdhân sè ètoro'è kalabân pangajhârân organ; serta èndoskopi, panèka pendayagunaan instrumèn sè èlengkapè kamèra viḍèo sè èpalebbhu lèbât sèbâ'ân kènè' è permuka'an bhâdhân bân èghuna'aghi ka'angghuy ajelaja organ ḍâlem bân sosonan laènna. Angiografi kalabân sinar-X otabâ rèsinansi magnètik panèka cara ka'angghuy avisualisasiaghi pembuluh ḍârâ. ^[7]^[8]

Anatomi manossa

Tèknik anatomi modèrn, MRI, noddhuwaghi penampang sagital dâri sèra

Ghâmbhârân anatomi manossa ḍâri taon 1728

Manossa aghâdhuwi bhâdhân akadhi mamalia è umumma. Manossa aghâdhuwi sèra, lè'èr. bhâdhân (tamaso' ḍâḍâ, bân tabu'), ḍuwâ' lengngen bân tanang, bân ḍuwâ' bettès sareng soko. Umumna mahasiswa èlmo biologi tertentu, paramèdis, prostètis, bân ortotis, fisioterapis, terapis okupasi, perawat, bân masiswa kadokterran ajhâr anatomi makroskopis bân anatomi mikroskopis.

Sombher

↑ Pearce, Evelyn Clare (2016). Anatomi Dan Fisiologi Untuk Paramedis (in Indonesia). Jakarta: PT Gramedia Pustaka Utama. p. 1. ISBN 978-979-22-5147-0.{{cite book}}: CS1 maint: url-status (link)
↑ Black's Medical Dictionary (PDF) (41 ed.). London: A&C Black. 2005. p. 38. Archived from the original (PDF) on 2022-01-17. Retrieved 2025-04-08.
↑ Arráez-Aybar; dkk. (2010). "Relevance of human anatomy in daily clinical practice". Annals of Anatomy - Anatomischer Anzeiger. 192 (6): 341–348. doi:10.1016/j.aanat.2010.05.002.
↑ Everyman's Encyclopedia: Anatomy. J. M. Dent & Sons. 1967. p. 272.
↑ Anatomy. (2007). Farlex. Aksès (2025–04–08)
↑ ^6,0 ^6,1 Introduction page, "Anatomy of the Human Body". Henry Gray. 20th edition. 1918. bartlebay.com. Aksès (2025–04–08)
↑ Gribble N, Reynolds K (1993). "Use of Angiography to Outline the Cardiovascular Anatomy of the Sand Crab Portunus pelagicus Linnaeus". Journal of Crustacean Biology. 13 (4): 627–637. doi:10.1163/193724093x00192. JSTOR 1549093.
↑ Benson KG, Forrest L (1999). "Characterization of the Renal Portal System of the Common Green Iguana (Iguana iguana) by Digital Subtraction Imaging". Journal of Zoo and Wildlife Medicine. 30 (2): 235–241. PMID 10484138.

[1] Pearce, Evelyn Clare (2016). Anatomi Dan Fisiologi Untuk Paramedis (in Indonesia). Jakarta: PT Gramedia Pustaka Utama. p. 1. ISBN 978-979-22-5147-0.{{cite book}}: CS1 maint: url-status (link)

[2] Black's Medical Dictionary (PDF) (41 ed.). London: A&C Black. 2005. p. 38. Archived from the original (PDF) on 2022-01-17. Retrieved 2025-04-08.

[3] Arráez-Aybar; dkk. (2010). "Relevance of human anatomy in daily clinical practice". Annals of Anatomy - Anatomischer Anzeiger. 192 (6): 341–348. doi:10.1016/j.aanat.2010.05.002.

[Everyman-4] Everyman's Encyclopedia: Anatomy. J. M. Dent & Sons. 1967. p. 272.

[5] Anatomy. (2007). Farlex. Aksès (2025–04–08)

[intro_HGray-6] 6,0 ^6,1 Introduction page, "Anatomy of the Human Body". Henry Gray. 20th edition. 1918. bartlebay.com. Aksès (2025–04–08)

[7] Gribble N, Reynolds K (1993). "Use of Angiography to Outline the Cardiovascular Anatomy of the Sand Crab Portunus pelagicus Linnaeus". Journal of Crustacean Biology. 13 (4): 627–637. doi:10.1163/193724093x00192. JSTOR 1549093.

[8] Benson KG, Forrest L (1999). "Characterization of the Renal Portal System of the Common Green Iguana (Iguana iguana) by Digital Subtraction Imaging". Journal of Zoo and Wildlife Medicine. 30 (2): 235–241. PMID 10484138.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]