Lompat ke isi

Euro

Beccè' interwiki
Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika
Obâng Euro

Euro (Kurs: €, Koḍe: EUR) èngghi panèka Obâng sè èangghuy è 20 naghâra angghuta Uni Èropa. Kalabân giral, obâng panèka molaè èangghuy sajjhek tangghâl Jânuwari 19999, tapè sacara fisik bahuru èangghuy è tangghâl 1 Jânuwari 2002. Obâng kertas Euro è man-kamman ropa bân ghâmbhârrâ paḍâ, tapè bun buḍi obâng logamma bhidhâ è sadhâjâna naghârâ. Obâng logam è sadhâjâna naghârâ èparèngè lambâng identitas bâng-sèbâng naghârâ angghuta UE sè bâḍâ è Zona Euro (Eurozone).

Euro panèka obâng cadangan palèng rajâ kapèng ḍuwâ' bân obâng palèng bânnya' èkadhâghâng kapèng ḍuwâ' samarèna dolar Amèrika Serikat.[1] È bulân Ḍèsember 2019, lebbi ḍâri €1,3 triliun sè beredar, euro aghâdhuwi sala sèttong nilai gabungan obâng kertas bân koin palèng tèngghi sè beredar è dhunnya. [2]

È bulân Juli 2012, Euro toron èbâbâna AS$1,21 sè lu-ghâllu ḍâlem bâkto ḍutaon, nyosol kakobâtèran ḍâ' otang Yunani bân sèktor bank amaslahat Spanyol.

Simbol Obâng

[beccè' | beccè' sombher]
Simbol euro; versi kettèkan bân tolèsan tanang

Simbol obâng euro khusus (€) èrancang sa'amponna alèbâtè survei publik sè masempèt sapolo proposal asli dhâddhi ḍuwâ'. Komisi Èropa kamodiyân milè desain sè èghâbây sareng Alain Billiet ḍâri Bèlgia.

Naghârâ sè ghuna'aghi obâng Euro

[beccè' | beccè' sombher]

Bâḍâ 20 naghârâ angghuta Uni Eropa sè aghuna'aghi Euro mènangka obâng. Wilajâ pangangghuy obâng panèka èsebbhut mènangka Zona Euro. Sabellâs naghârâ lu-ghâllu sè molaè aghuna'aghi sajjhek awwâl 1999. [3] Yunani dhâddhi pangangghuy ka-12 sajjhek awwâl 2001. Molaè tangghâl 1 Jânuwari 2007 Slovènia noro' agabung. Siprus bân Malta aghuna'aghi sajjhek 1 Jânuwari 2009 bân Èstonia è tangghâl 1 Jânuwari 2011. Palèng akhèr Kroasia è tangghâl 1 Jânuwari 2023. È bâbâ panèka naghârâ-naghâra pangangghuy obâng panèka:

  • Naghâra angghuta Uni Èropa
  1.  Jerman (sajjhek 1 Jânuwari 2002 aghântèaghi Mark Jerman)
  2.  Irlandia (sajjhek 1 Jânuwari 1999, aghântèaghi Pound Irlandia)
  3.  Belanda (sajjhek 1 Jânuwari 2002, aghântèaghi Gulden Belanda)
  4.  Prancis (sajjhek 1 Jânuwari1 2002, aghântèaghi Franc Prancis)
  5.  Luksemburg (sajjhek 1 Jânuwari 1999, aghântèaghi Franc Luksemburg)
  6.  Austria (sajjhek 1 Jânuwari 2002, aghântèaghi Schilling Austria)
  7.  Finlandia (sajjhek 1 Jânuwari 1999, aghântèaghi Markka)
  8.  Belgia (sajjhek 1 Jânuwari 2002, aghântèaghi Franc Belgia)
  9.  Italia (sajjhek 1 Jânuwari 1999, aghântèaghi Lira Italia)
  10.  Portugal (sajjhek 1 Jânuwari 1999, aghântèaghi Escudo)
  11.  Spanyol (sajjhek 1 Jânuwari 1999, aghântèaghi Peseta Spanyol)
  12.  Yunani (sajjhek 1 Jânuwari 2001, aghântèaghi Drachma)
  13.  Slovenia (sajjhek 1 Jânuwari 2007, aghântèaghi Tolar Slovenia)
  14.  Siprus (sajjhek 1 Jânuwari 2008, aghântèaghi Pound Siprus)
  15.  Malta (sajjhek 1 Jânuwari 2008, aghântèaghi Lira Malta)
  16.  Slowakia (sajjhek 1 Jânuwari 2009, aghântèaghi Koruna)
  17.  Estonia (sajjhek 1 Jânuwari 2011, aghântèaghi Kroon)
  18.  Latvia (sajjhek 1 Jânuwari 2014, aghântèaghi Lats)
  19.  Lituania (sajjhek 1 Jânuwari 2015, aghântèaghi Litas)
  20.  Kroasia (sajjhek 1 Jânuwari 2023, aghântèaghi Kuna)
  • Sajumbla naghârâ kènè' è Èropa:
  1.  Andorra
  2.   Monako
  3.   San Marino
  4.  Vatikan
  • Sajumbla ḍaèra sè jhughân èollèaghi ngangghuy Euro mènangka obâng:
  1.  Montenegro
  2. Kosovo
  3. Guyana Prancis (bhâsa Prancis: Guyane) è Amerika selatan
  4. Guadeloupe è kapolowan Karibia, sala sèttong Departemen seberang laut Prancis
  5. Martinik è kapolowan Karibia, sala sèttong Departemen seberang laut Prancis
  6. Mayotte è Samudra Hindia, sajjhek 31 Maret 2011, sala sèttong Departemen seberang laut Prancis
  7. Réunion è Samudra Hindia, sala sèttong Departemen seberang laut Prancis

Obâng logam

[beccè' | beccè' sombher]

Bâḍâ bâllu' dènominasi koin euro, kèsaran ḍâri sèttong sèn kantos ḍuwâ' euro (èuro èbâgi dhâddhi satos sèn).

Ghâmbhâr Pecca'an Bârna sè Dominan Ḍiamèter

(mm)

Katebbellan

(mm)

Massa

(g)

Komposisi
1¢ Perunggu 16,25 1,67 2,3 Bâjhâ alapès tambhâghâ
2¢ 18,75 1,67 3,06
5¢ 21,25 1,67 3,92
10¢ Emmas 19,75 1,93 4,1 Emmas Nordik
20¢ 22,25 2,14 5,74
50¢ 24,25 2,38 7,8
€1 Salaka & Emmas 23,25 2,33 7,5 Bâgiyân lowar: konèngan nèkel

Bâgiyân ḍâlem: Lapèsan tambhâghâ-nèkel, nèkel, tambhâghâ-nèkel

€2 Emmas & Salaka 25,75 2,2 8,5 Bâgiyân lowar: tambhâghâ-nèkel

Bâgiyân ḍâlem: Lapèsan konèngan nèkel, nèkèl, konèngan nèkel.

Obâng kertas

[beccè' | beccè' sombher]
Ghâmbhâr Pecca'an Bârna sè Dominan Dèsain Tangghâl Pangalowaran
Bâgiyân Aḍâ' Bâgiyân Buḍi Arsitèktur Abad
€5 Bu-abu Klasik < 5 2013
€10 Mèra Romanesque 11–12 2014
€20 Bhiru Gotik 12–14 2015
€50 Jhingghâ Renaisans 15–16 2017
€100 Ijo Barok & Rokoko 17–18 2019
€200 Konèng Art Nouveau 19–20 2019
€500 Bungo Modèren 20–21 2002


Sombher

[beccè' | beccè' sombher]
  1. ↑ Boesler, Matthew. There Are Only Two Real Threats To The US Dollar's Status As The International Reserve Currency. Business Insider. Èaksès tangghâl 2 April 2025
  2. ↑ "1.2 Values - 1.Euro banknotes - Banknotes and coins statistics - ECB/Eurosystem policy - Reports - ECB Statistical Data Warehouse". sdw.ecb.europa.eu. Èaksès tangghâl 2 April 2025
  3. ↑ Hochreiter, E., dan Tavlas, G. S. (2005). "11 Two Roads to the Euro: The Monetary Experiences of Austria and Greece". Euro Adoption in Central and Eastern Europe: Opportunities and Challenges. International Monetary Fund. p. 187. doi:10.5089/9781589063709.072. ISBN 978-158-9063-70-9.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
Èpondhut ḍâri "https://mad.wikipedia.org/w/index.php?title=Euro&oldid=42212"