Tromba
La tromba a l'é në strument musical ëd metal (o aeròfon) sonà an mandand l'aria vibrà travers un bocchin. A l'é costrùì an metal (sòlit oton), con tre o pì vàlvole ch'a cambio la longheur dël tubo për prodove nòte diferente. La tromba a l'ha un son ciàir e potent, dovrà ant la mùsica clàssica, jazz, e ant le manifestassion coletive. An Piemont, a l'ha avù un ròl amportant ant le bande musicaj e ant le sirimònie stòriche.
Stòria
[modìfica | modifiché la sorgiss]Le prime forme ëd tromba a rivo da j'antich civilisassion, com cole egissie e roman-a, andoa a j'ero dovrà për signal militar o rituaj religios. Ant ël Medi Ev, la tromba a l'é stàita associà a la nobiltà e a le sirimònie reaj. An Piemont, a l'é stàita part essensial dle bande musicaj comunaj dël sécol XIX, acompagnando feste patronaj e procession. Con l'avent dël jazz, la tromba a l'ha trovà spassi ant ij grup piemontèis dël sécol XX.
Costrussion
[modìfica | modifiché la sorgiss]La tromba moderna a comprend:
- Un tubo an metal arvërsà, longh apopré 1,5 méter.
- Tre vàlvole ch'a gestion-o ël passagi d'aria për modifiché le nòte.
- Un bochin ariondà, andoa che l'esecutor a buta ij làver për creé vibrassion.
- Na campan-a final, ch'a amplìfica ël son.
Le trombe tradissionaj a j'ero semplificà, sensa vàlvole, e dovrà për son ëd base ant le marce. Cole moderne a son fabricà con tecnologie precise, an dovrand otón laminà o argent.
Utilisassion
[modìfica | modifiché la sorgiss]La tromba a l'é dovrà ant:
- Mùsica clàssica: Solista ant le sinfonìe o ant ij concert baròch.
- Jazz e blues: Për improvisassion e assòlo enérgich, com ant ij festival ëd Turin.
- Bande musicaj piemontèise: Component sentral për marcé ritm e melodia.
- Sirimònie e feste: Për anunsié event o creé atmosfere solen-e, com ant ël Palio ëd Ast.
Significà cultural
[modìfica | modifiché la sorgiss]An Piemont, la tromba a l'é stàita në strument ëd coesion e celebrassion. Ant le bande locaj, a uniss generassion ëd musicista, conservand ël patrimòni musical rural. Ant ël jazz, a l'ha contribuì a l'identità dle sità coma Turin, con club stòrich e festival internassionaj.
Técniche d'usagi
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij trombista piemontèis a deuvro vàire técniche:
- Vibrà: Modulé ël son con na variassion ëd ton legera.
- Glissà: Slissé da na nòta a n'àutra sensa pause.
- Sordin-e: Strument ch'a mùcia ël son për efet particolar.
- Fià continuo: Gestì la respirassion për ten-e nòte longhe.