1450'ler
| Binyıllar: | 2. binyıl |
|---|---|
| Yüzyıllar: | |
| Onyıllar: | |
| Yıllar: |
1450'ler 1 Ocak 1450 günü başlayıp 31 Aralık 1459 günü sona eren Jülyen Takvimi'nin on yılıdır.
Olaylar
1450
- 3 Kasım - Barselona Üniversitesi kuruldu.
- İngiltere'de Yüz Yıl Savaşları'nın ardından ekonomik kökenli Cade İsyanı çıktı.
- Johannes Gutenberg'in baskı makineleri, kitap üretiminde çığır açtı. Bunun sonucunda yeni icatlar hakkındaki bilgilerin yayılması hızlandı.
1451
- 3 Şubat - Fatih Sultan Mehmet ikinci kez tahta çıktı.
- Glasgow Üniversitesi kuruldu.
1452
- Kasım Hanlığı kuruldu (dağılışı 1681).
- Venedik'te Palazzo Foscari sarayı yapıldı.
1453
- İstanbul'un Fethi
- 2 Nisan - II. Mehmed, Konstantinopolis'i kuşatma harekâtına başladı.
- 6 Nisan - II. Mehmed, İstanbul kuşatmasını başlattı.
- 29 Mayıs - II. Mehmet (Fatih Sultan Mehmet), Konstantinopolis şehrini fethederek Bizans İmparatorluğu'na son verdi. Bu olay Orta Çağ'ın sonu, Yeni Çağ'ın başlangıcı olarak değerlendirilen tarihlerden biridir.
- 30 Mayıs - İstanbul Üniversitesi kuruldu.
- Feodalizm yavaş yavaş son buldu.
- Ayasofya camiye çevrildi.
- 1 Haziran - Ayasofya'da ilk Cuma namazı kılındı.
- Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) tarihe karıştı.
- Yüz Yıl Savaşı, Castillon Muharebesi ile sona erdi.
- Avusturya Dükalığı sona erdi (kuruluşu 1156).
- Avusturya Arşidüklüğü kuruldu (dağılışı 1806).
- Johannes Gutenberg, matbaanın taşınabilir bir türünü icat etti.
1454
1455
- 23 Şubat - Gutenberg Kutsal Kitabı'nın ilk baskısı yapıldı.
- Foça, Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı topraklarına katıldı.
- Prizren, Fatih Sultan Mehmet'in komutanı Evrenos Bey oğlu Ahmet Bey tarafından fethedildi.
- Boğdan Prensliği, Osmanlı hâkimiyetini tanıdı.
- Güller Savaşı (ya da İki Gül Savaşları) başladı.
- Haliç Tersaneleri kuruldu.
1456
- 4-22 Temmuz - Belgrad Kuşatması gerçekleşti.
- Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın yakınından geçti. (önceki: 1378 (teorik olarak); sonraki: 1531)
1457
- 2 Eylül - İskender Bey komutasındaki Arnavut güçleriyle İshak Bey ve İskender Bey'in yeğeni Hamza Kastrioti komutasındaki Osmanlı Ordusu arasında Albulena Muharebesi gerçekleşti.
- III. Ştefan, Boğdan Prensi oldu.
- Bir Arap gezgin ve din adamı olan Seyyid Ebu Bekir Abirin tarafında Sulu Sultanlığı kuruldu (dağılışı 1917).
- Freiburg im Breisgau'da Freiburg Albert-Ludwigs Üniversitesi kuruldu.
- Askeri savunmada çok önemli bir yere sahip okçulukla karıştırılması sebebiyle İskoçya'da golf oynamak yasaklandı.
- Hünkâr Camii'nin inşasına başlandı.
- Dauphiné, Fransa Krallığı'na bağlandı.
- Otlukbeli, Uzun Hasan'ın hükümdarlığını yaptığı Akkoyunlular idaresine geçti.
1458
1459
- 18 Ocak - Beytüllahim Meryem Ana Tarikatı, Lemnos adasını savunmak için Papa II. Pius tarafından kuruldu.
- Amerika kıtası keşfedildi, patates bitkisi İngiltere'ye getirildi.
- Amasra Kalesi, Osmanlı Devleti tarafından Cenevizliler'den alındı.
- Şükrullâh, Farsça olarak yazdığı Behcetü't Tevârîh adlı tarih kitabını tamamladı.
Önemli insanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğumlar
1450
- 12 Şubat - Yejong, Joseon Krallığı'nın sekizinci kralı (ö. 1469)
- tarihi bilinmeyen
- Francisco de Almeida, Portekizli asker ve kâşif, Hindistan'ın ilk Portekizli genel valisi (ö. 1510)
- Gaspar Corte-Real, Portekizli kaşif (ö. y. 1501)
- Hieronymus Bosch, Hollandalı ressam (ö. 1516)
- John Cabot, İtalyan seyrüseferci ve kâşif (ö. 1499)
- Marin Barleti, Katolik din adamı ve Arnavutluk'un Rönesans Dönemi'ndeki en önemli tarihçisi (ö. 1513)
- Mirim Çelebi, Osmanlı matematikçi ve gök bilimcisi (ö. 1525)
- Şehzade Mustafa, Fatih Sultan Mehmet ve Gülşah Hatun'un oğlu (ö. 1474)
- Yusuf Adil Şah, Adilşahlar hanedanının kurucusu (ö. 1511)
1451
- 22 Nisan - I. Isabel, Kastilya ve Aragon kraliçesi (ö. 1504)
- 10 Temmuz - III. James, İskoçya kralı (ö. 1488)
- tarihi bilinmeyen
- Josquin des Prez, Fransız-Flaman bir Rönesans dönemi müzik bestecisi (ö. 1521)
- Kemal Reis, II. Bayezid devrinde yaşayan Türk denizci (ö. 1511)
- Kristof Kolomb, Cenovalı kaşif, gezgin ve sömürgeci, Amerika kıtasına ulaşan ilk kâşif (ö. 1506)
- Şeybânî Han, Şeybânî Hanlığı'nın Özbek hanı (ö. 1510)
1452
- 10 Mart - II. Fernando, Aragon, Sicilya ve Napoli Kralı (ö. 1516)
- 15 Nisan - Leonardo da Vinci, Rönesans ressam, bilim insanı, tasarımcı, mucit (ö. 1519)
- 21 Eylül - Girolamo Savonarola, Dominiken din adamı ve Floransa kentinin hükümdarı (ö. 1498)
- 2 Ekim - III. Richard, İngiltere Kralı (ö. 1485)
- tarihi bilinmeyen
- Attavante degli Attavanti, İtalyan ressam (ö. 1525)
- Sümbül Efendi, mutasavvıf, müfessir ve vâiz (ö. 1529)
1453
- 25 Mart - Giuliano de' Medici, abisi Lorenzo de' Medici ile beraber Floransa Cumhuriyeti'nin müşterek yöneticiliğini yapmış olan Medici ailesi mensubu (ö. 1478)
- tarihi bilinmeyen
- I. Ayşe Hatun, II. Bayezid'in eşi ve Yavuz Sultan Selim'in manevi annesi (ö. 1505)
- II. Gülbahar Hatun, II. Bayezid'in eşi ve Yavuz Sultan Selim'in öz annesi (ö. 1510)
- Firdevsî-i Rûmî, Osmanlı Devleti'nde yaşamış şair ve yazar
1454
- 9 Mart - Amerigo Vespucci, İtalyan kaşif, kartografyacı (ö. 1512)
- 14 Temmuz - Angelo Poliziano, Lorenzo de' Medici ve Marsilio Ficino'nun çocuklarının özel öğretmeni, Floransa'nın ikinci kuşak hümanistlerinden (ö. 1494)
- 25 Kasım - Caterina Cornaro, Kıbrıs Kraliçesi (ö. 1510)
- tarihi bilinmeyen
- Hatifi, İranlı şair (ö. 1521)
- Pinturicchio, bezemesel nitelikli freskleriyle tanınan İtalyan ressam (ö. 1513)
1455
- 2 Şubat - Johan, Danimarka, Norveç ve İsveç kralı (ö. 1513)
- 3 Mart - II. João, Portekiz kralı (ö. 1495)
- tarihi bilinmeyen
- Andrea Gritti, Venedik Cumhuriyeti devlet başkanı (ö. 1538)
- Malik Eşref Canbulat, Mısır Memlûk Sultanı (ö. 1501)
- Zoi Palaiologina, Paleologos Hanedanı ailesi üyesi Bizans prensesi, III. İvan'ın karısı (ö. 1503)
1456
- 1 Mart - II. Vladislaus, Bohemya, Macaristan ve Hırvatistan kralı (ö. 1516)
- 11 Haziran - Anne Neville, Galler Prensesi ve İngiltere Kraliçesi (ö. 1485)
- tarihi bilinmeyen
- Alonso Fernández de Lugo, Kanarya Adaları'nın Kastilya Krallığı'na katılmasını sağlayan İspanyol fatihi (ö. 1525)
- Müeyyedzâde Abdurrahman Çelebi, Osmanlı şair, hattat, kazasker (ö. 1516)
1457
- 28 Ocak - VII. Henry, Kral III. Richard'ı öldürüp yerine geçen İngiltere Kralı, Tudor Hanedanı'nı yöneten ilk kişi (ö. 1509)
- 20 Ağustos - Seongjong, Joseon Krallığı'nın dokuzuncu kralı (ö. 1494)
- tarihi bilinmeyen
- Balım Sultan, Bektaşiliği kurumlaştırmasıyla bilinen Alevi önder (ö. 1517)
- Filippino Lippi, İtalyan ressam (ö. 1504)
- İdris-i Bitlisî, Osmanlı İmparatorluğu'nda görev yapan Kürt siyasetçi, bilim insanı (ö. 1520)
- Mary of Burgundy, Felemenk Düşes (ö. 1482)
- Revani, Türk şair (ö. 1524)
1458
- 13 Eylül - Karamanî Mehmed Paşa, Osmanlı Sadrazamı (ö. 1481)
1459
- 2 Mart - VI. Hadrianus, papa (ö. 1523)
- 22 Mart - I. Maximilian - Kutsal Roma Cermen İmparatoru (ö. 1519)
- 22 Aralık - Cem Sultan ya da Şehzade Cem, II. Mehmed'in oğlu II. Bayezid'in kardeşi (ö.1495)
- 27 Aralık - I. John Albert, Polonya kralı (ö. 1501)
- tarihi bilinmeyen
- Hersekzade Ahmed Paşa, Osmanlı Sadrazamı (ö. 1517)
- Jacopo Saltarelli, jigololukla itham edilen İtalyan LGBT model
Ölümler
1450
- 23 Mart - Helena Dragaš, Bizans İmparatoru II. Manuil'un karısı (d. y. 1372)
- 18 Mayıs - Büyük Kral Sejong, Joseon Hanedanlığı'na hükmetmiş kral (d. 1397)
- tarihi bilinmeyen
- İbni Arapşah, Arap bilgin ve şair (d. 1389)
1451
- 7 Ocak - VIII. Amadeus, Savoy Dükü (d. 1383)
- 3 Şubat - II. Murad, 6. Osmanlı Padişahı (d. 1404)
- tarihi bilinmeyen
- II. Müstekfî, Abbasi hanedanına mensup İslam halifesi
- İbn Arabşah, Arap din ve tarih bilgini (d. 1389)
- Stefan Lochner, Gotik ressam (d. 1400)
1452
- 26 Mayıs - John Stafford, Canterbury Başpiskoposu
- 1 Haziran - Munjong, Joseon Krallığı'nın beşinci kralı (d. 1414)
- tarihi bilinmeyen
- Mihaloğlu Hızır Bey, Mihaloğulları ailesinden Gazi Mihal Paşa'nın oğlu
- Plethon, Bizanslı Yeni Platoncu filozof (d. 1355)
1453
- 29 Mayıs
- XI. Konstantinos, son Bizans imparatoru (d. 1404)
- Orhan Çelebi ya da Şehzade Orhan, Şehzade Kasım Çelebi'nin oğlu (d. 1412)
- Ulubatlı Hasan - İstanbul'un Fethi sırasında Bizans surlarına ilk sancağı diken Osmanlı askeri (d. 1428)
- 3-4 Haziran - Lukas Notaras, Bizans İmparatorluğu'nun son megadükü
- 10 Temmuz - Çandarlı Halil Paşa, Osmanlı Sadrazamı
- tarihi bilinmeyen
- Dmitri Şemyaka, Moskova Büyük Prensi
- Giovanni Giustiniani, Konstantinopolis'in son savunucularından Cenevizli komutan (d. 1418)
- Prens İnal, Çerkes prensi
- Zahir Çakmak, Mısır Memlûk Sultanı (d. y. 1372)
- Zuhurat Baba, veli
1454
- XI. Muhammed, Gırnata emiri
- Zülkadiroğlu Süleyman Bey, Dulkadiroğulları Beyliği'nin altıncı hükümdarı
1455
- 18 Şubat - Fra Angelico, Erken Rönesans dönemi İtalyan ressam (d. 1395)
- 24 Mart - V. Nicolaus, papa (d. 1397)
- 1 Aralık - Lorenzo Ghiberti, Rönesans öncesi dönemde heykel ve metal çalışmaları ile bilinen İtalyan sanatçı (d. y. 1378)
- tarihi bilinmeyen
- Kaim, Abbasi hanedanına mensup İslam halifesi
1456
- 11 Ağustos - János Hunyadi ya da Hünyadi Yanoş, Orta Çağ Macar ordu komutanı (d. y. 1407)
- 24 Aralık - Đurađ Branković, Sırbistan Despotu (d. 1377)
- tarihi bilinmeyen
- Turahan Bey, Osmanlı askeri ve devlet adamı
1457
- 14 Mart - Jingtai, Çin'in Ming Hanedanı'nın yedinci imparatoru (d. 1428)
- 19 Temmuz - Gevher Şad Begüm, Timur İmparatorluğu Hükümdarı Şahruh'un eşi, Uluğ Bey'in annesi
- 7 Kasım - Danjong, Joseon Krallığı'nın altıncı kralı (d. 1441)
- tarihi bilinmeyen
- Basinio Basini, İtalyan hümanist yazar (d. 1425)
- Ladislaus the Posthumous, Habsburg Hanedanı'na bağlı 1453'ten itibaren Bohemya ve 1466'dan itibaren Macaristan kralı (d. 1440)
- Rita of Cascia, İtalyan dul rahibe (d. 1381)
1458
- 6 Ağustos - III. Callixtus, papa (d. 1378)
- Lazar Branković, Sırp despotu
1459
- 16 Şubat - Akşemseddin veya Mehmed Şemseddin, Fatih Sultan Mehmet'in hocası, alim (d. 1389)
- tarihi bilinmeyen
- III. Gregorios, Rum Ortodoks patriği
- IV. İoannis, Trabzon İmparatorluğu imparatoru (d. 1403)
