Kontent qismiga oʻtish

FIDE

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Fide (FIDE; fransuzcha: Federation internationale des Eshecs) — xalqaro shaxmat federatsiyasi. 1924-yil Parijda tuzilgan. 149 mamlakatni birlashtiradi (1995). FIDEga Oʻzbekiston — 1992-yildan aʼzo. Shiori — "hammamiz bir oilamiz" (lotincha Gens una sumus). Bir qancha yirik xalqaro musobaqani, shu jumladan, erkaklar (1927-yildan) va ayollar (1957-yildan) shaxmat olimpiadalari, shaxsiy (1886-yildan erkaklar oʻrtasida, 1927-yildan ayollar oʻrtasida) jahon chempionatlari va jamoalar oʻrtasida, (1985-yildan erkaklar jamoalari oʻrtasida, 4 yilda bir marta) birinchilik, shuningdek, sirtqi shaxmat (1947-yildan) va tezkor shaxmat (1988-yildan), koʻzi ojizlar (1966-yildan) va kompyuterlar (1974-yildan) oʻrtasida jahon chempionatlari, kompozitsiya tuzuvchilar oʻrtasida (1956-yildan) tanlovlar uyushtiradi.


FIDE prezidentlari [1]

[tahrir | manbasini tahrirlash]


Shaxmat olimpiadalari (ochiq) [2]

[tahrir | manbasini tahrirlash]
# Yil Shahar Oltin medal Kumush medal Bronza medali
I 1927 London Angliya bayrogʻi Angliya Vengriya bayrogʻi Vengriya 40 Daniya bayrogʻi Daniya 38½ Buyuk Britaniya bayrogʻi Birlashgan Qirollik 36½
II 1928 Gaaga Niderlandlar bayrogʻi Niderlandiya Vengriya bayrogʻi Vengriya 44 AQSH bayrogʻi AQSh 39½ Polsha bayrogʻi Polsha 37
III 1930 Gamburg Olmoniya bayrogʻi Olmoniya Polsha bayrogʻi Polsha 48½ Vengriya bayrogʻi Vengriya 47 Olmoniya bayrogʻi Olmoniya 44½
IV 1931 Praga Chexiya bayrogʻi Chexiya AQSH bayrogʻi AQSh 48 Polsha bayrogʻi Polsha 47  Chexoslovakiya 46½
V 1933 FolkstoneAngliya bayrogʻi Angliya AQSH bayrogʻi AQSh 39  Chexoslovakiya 37½ Shvetsiya bayrogʻi Shvetsiya 34
VI 1935 VarshavaPolsha bayrogʻi Polsha AQSH bayrogʻi AQSh 54 Shvetsiya bayrogʻi Shvetsiya 52½ Polsha bayrogʻi Polsha 52
VII 1937 StokgolmShvetsiya bayrogʻi Shvetsiya AQSH bayrogʻi AQSh 54½ Vengriya bayrogʻi Vengriya 48½ Polsha bayrogʻi Polsha 47
VIII 1939 Buenos-AyresArgentina bayrogʻi Argentina Olmoniya bayrogʻi Olmoniya 36 Polsha bayrogʻi Polsha 35½ Estoniya bayrogʻi Estoniya 33½
IX 1950 DubrovnikYugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 45½ Argentina bayrogʻi Argentina 43½ Olmoniya bayrogʻi Olmoniya 40½
X 1952 XelsinkiFinlandiya bayrogʻi Finlandiya Sovet Ittifoqi 21 Argentina bayrogʻi Argentina 19½ Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 19
XI 1954 AmsterdamNiderlandlar bayrogʻi Niderlandiya Sovet Ittifoqi 34 Argentina bayrogʻi Argentina 27 Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 26½
XII 1956 MoskvaRossiya bayrogʻi Rossiya Sovet Ittifoqi 31 Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 26½ Vengriya bayrogʻi Vengriya 26½
XIII 1958 MyunxenOlmoniya bayrogʻi Olmoniya Sovet Ittifoqi 34½ Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 29 Argentina bayrogʻi Argentina 25½
XIV 1960 LeyptsigOlmoniya bayrogʻi Olmoniya Sovet Ittifoqi 34 AQSH bayrogʻi AQSh 29 Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 27
XV 1962 VarnaBolgariya bayrogʻi Bolgariya Sovet Ittifoqi 31½ Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 28 Argentina bayrogʻi Argentina 26
XVI 1964 Tel-Aviv Isroil bayrogʻi Isroil Sovet Ittifoqi 36½ Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 32 Olmoniya bayrogʻi Olmoniya 30½
XVII 1966 GavanaKuba bayrogʻi Kuba Sovet Ittifoqi 39½ AQSH bayrogʻi AQSh 34½ Vengriya bayrogʻi Vengriya 33½
XVIII 1968 LuganoShveytsariya bayrogʻi Shveysariya Sovet Ittifoqi 39½ Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 31 Bolgariya bayrogʻi Bolgariya 30
XIX 1970 SigenOlmoniya bayrogʻi Olmoniya Sovet Ittifoqi 27½ Vengriya bayrogʻi Vengriya 26½ Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 26
XX 1972 SkopyeYugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya Sovet Ittifoqi 42 Vengriya bayrogʻi Vengriya 40½ Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 38
XXI 1974 NitzaFransiya bayrogʻi Fransiya Sovet Ittifoqi 46 Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 37½ AQSH bayrogʻi AQSh 36½
XXII 1976 HayfaIsroil bayrogʻi Isroil AQSH bayrogʻi AQSh 37 Niderlandlar bayrogʻi Niderlandiya 36½ Angliya bayrogʻi Angliya 35½
XXIII 1978 Buenos-AyresArgentina bayrogʻi Argentina Vengriya bayrogʻi Vengriya 37 Sovet Ittifoqi 36 AQSH bayrogʻi AQSh 35
XXIV 1980 VallettaMalta bayrogʻi Malta Sovet Ittifoqi 39 Vengriya bayrogʻi Vengriya 39 Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 35
XXV 1982 LyusernShveytsariya bayrogʻi Shveysariya Sovet Ittifoqi 42½  Chexoslovakiya 35½ AQSH bayrogʻi AQSh 35½
XXVI 1984 SalonikiYunoniston bayrogʻi Gretsiya Sovet Ittifoqi 41 Angliya bayrogʻi Angliya 37 AQSH bayrogʻi AQSh 35
XXVII 1986 DubayBAA bayrogʻi Birlashgan Arab Amirliklari Sovet Ittifoqi 40 Angliya bayrogʻi Angliya 39½ AQSH bayrogʻi AQSh 38½
XXVIII 1988 SalonikiYunoniston bayrogʻi Gretsiya Sovet Ittifoqi 40½ Angliya bayrogʻi Angliya 34½ Niderlandlar bayrogʻi Niderlandiya 34½
XXIX 1990 Novi SadYugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya Sovet Ittifoqi 39 AQSH bayrogʻi AQSh 35½ Angliya bayrogʻi Angliya 35½
XXX 1992 ManilaFilippin bayrogʻi Filippin Rossiya bayrogʻi Rossiya 39 Oʻzbekiston bayrogʻi Oʻzbekiston 35 Armaniston 34½
XXXI 1994 MoskvaRossiya bayrogʻi Rossiya Rossiya bayrogʻi Rossiya 37½ Bosniya va Gerzegovina bayrogʻi Bosniya va Gertsogovina 35 Rossiya bayrogʻi Rossiya -II 34½
XXXII 1996 yerevan Armaniston Rossiya bayrogʻi Rossiya 38½ Ukraina bayrogʻi Ukraina 35 AQSH bayrogʻi AQSh 34
XXXIII 1998 Elista Rossiya bayrogʻi Rossiya Rossiya bayrogʻi Rossiya 35½ AQSH bayrogʻi AQSh 34½ Ukraina bayrogʻi Ukraina 32½
XXXIV 2000 IstanbulTurkiya bayrogʻi Turkiya Rossiya bayrogʻi Rossiya 38 Olmoniya bayrogʻi Olmoniya 37 Ukraina bayrogʻi Ukraina 35½
XXXV 2002 Bled Sloveniya bayrogʻi Sloveniya Rossiya bayrogʻi Rossiya 38½ Vengriya bayrogʻi Vengriya 37½ Armaniston 35
XXXVI 2004 KalviyaIspaniya bayrogʻi Ispaniya Ukraina bayrogʻi Ukraina 39½ Rossiya bayrogʻi Rossiya 36½ Armaniston 36
XXXVII 2006 TurinItaliya bayrogʻi Italiya Armaniston 36 Xitoy bayrogʻi Xitoy 34 AQSH bayrogʻi AQSh 33
XXXVIII 2008 Drezden Olmoniya bayrogʻi Olmoniya Armaniston 19 Isroil bayrogʻi Isroil 18 AQSH bayrogʻi AQSh 17
XXXIX 2010 Xanti-MansiyskRossiya bayrogʻi Rossiya Armaniston 19 Rossiya bayrogʻi Rossiya 18 {Isroil bayrogʻi Isroil 17
XL 2012 IstanbulTurkiya bayrogʻi Turkiya Armaniston 19 Rossiya bayrogʻi Rossiya 19 Ukraina bayrogʻi Ukraina 18
XLI 2014 TromsøNorvegiya bayrogʻi Norvegiya Xitoy bayrogʻi Xitoy 19 Vengriya bayrogʻi Vengriya 17 Hindiston bayrogʻi Hindiston 17
XLII 2016 BokuOzarbayjon bayrogʻi Ozarbayjon AQSH bayrogʻi AQSh 20 Ukraina bayrogʻi Ukraina 20 Rossiya bayrogʻi Rossiya 18
XLIII 2018 BatumiGruziya bayrogʻi Gruziya Xitoy bayrogʻi Xitoy 18 AQSH bayrogʻi AQSh 18 Rossiya bayrogʻi Rossiya 18
XLIV 2022 ChennayHindiston bayrogʻi Hindiston Oʻzbekiston bayrogʻi Oʻzbekiston 19 Armaniston 19 Hindiston bayrogʻi Hindiston 18
XLV 2024 BudapeshtVengriya bayrogʻi Vengriya Hindiston bayrogʻi Hindiston 21 AQSH bayrogʻi AQSh 17 Oʻzbekiston bayrogʻi Oʻzbekiston 17

Ayollar shaxmat olimpiadasi [3]

[tahrir | manbasini tahrirlash]
# Yil Shahar Oltin medal Kumush medal Bronza medali
I 1957 EmmenNiderlandlar bayrogʻi Niderlandiya Sovet Ittifoqi 10½ Ruminiya bayrogʻi Ruminiya 10½  Sharqiy Germaniya 10
II 1963 SplitYugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya Sovet Ittifoqi 25 Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 24½  Sharqiy Germaniya 21
III 1966 OberxauzenOlmoniya bayrogʻi Olmoniya Sovet Ittifoqi 22 Ruminiya bayrogʻi Ruminiya 20½  Sharqiy Germaniya 17
IV 1969 LublinPolsha bayrogʻi Polsha Sovet Ittifoqi 26 Vengriya bayrogʻi Vengriya 20½  Chexoslovakiya 19
V 1972 SkopyeYugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya Sovet Ittifoqi 11½ Ruminiya bayrogʻi Ruminiya Vengriya bayrogʻi Vengriya 8
VI 1974 MedelinKolumbiya bayrogʻi Kolumbiya Sovet Ittifoqi 13½ Ruminiya bayrogʻi Ruminiya 13½ Bolgariya bayrogʻi Bolgariya 13
VII 1976 HayfaIsroil bayrogʻi Isroil Isroil bayrogʻi Isroil 17 Angliya bayrogʻi Angliya 11½ Ispaniya bayrogʻi Ispaniya 11½
VIII 1978 Buenos-AyresArgentina bayrogʻi Argentina Sovet Ittifoqi 16 Vengriya bayrogʻi Vengriya 11 Olmoniya bayrogʻi Olmoniya 11
IX 1980 VallettaMalta bayrogʻi Malta Sovet Ittifoqi 32½ Vengriya bayrogʻi Vengriya 32 Polsha bayrogʻi Polsha 26½
X 1982 Lyusern Shveytsariya bayrogʻi Shveysariya Sovet Ittifoqi 33 Ruminiya bayrogʻi Ruminiya 30 Vengriya bayrogʻi Vengriya 26
XI 1984 Saloniki Yunoniston bayrogʻi Gretsiya Sovet Ittifoqi 32 Bolgariya bayrogʻi Bolgariya 27½ {{ROM{{ 27
XII 1986 DubayBAA bayrogʻi Birlashgan Arab Amirliklari Sovet Ittifoqi 33½ Vengriya bayrogʻi Vengriya 29 Ruminiya bayrogʻi Ruminiya 28
XIII 1988 Saloniki Yunoniston bayrogʻi Gretsiya Vengriya bayrogʻi Vengriya 33 Sovet Ittifoqi 32½ Yugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya 28
XIV 1990 Novi SadYugoslaviya bayrogʻi (1945-1991) Yugoslaviya Vengriya bayrogʻi Vengriya 35 Sovet Ittifoqi 35 Xitoy bayrogʻi Xitoy 29
XV 1992 ManilaFilippin bayrogʻi Filippin Gruziya bayrogʻi Gruziya 30½ Ukraina bayrogʻi Ukraina 29 Xitoy bayrogʻi Xitoy 28½
XVI 1994 MoskvaRossiya bayrogʻi Rossiya Gruziya bayrogʻi Gruziya 32 Vengriya bayrogʻi Vengriya 31 Xitoy bayrogʻi Xitoy 27
XVII 1996 Yerevan Armaniston Gruziya bayrogʻi Gruziya 30 Xitoy bayrogʻi Xitoy 28½ Rossiya bayrogʻi Rossiya 28½
XVIII 1998 ElistaRossiya bayrogʻi Rossiya Xitoy bayrogʻi Xitoy 29 Rossiya bayrogʻi Rossiya 27 Gruziya bayrogʻi Gruziya 27
XIX 2000 IstanbulTurkiya bayrogʻi Turkiya Xitoy bayrogʻi Xitoy 32 Gruziya bayrogʻi Gruziya 31 Rossiya bayrogʻi Rossiya 28½
XX 2002 Bled Sloveniya bayrogʻi Sloveniya Xitoy bayrogʻi Xitoy 29½ Rossiya bayrogʻi Rossiya 29 Polsha bayrogʻi Polsha 28
XXI 2004 KalviyaIspaniya bayrogʻi Ispaniya Xitoy bayrogʻi Xitoy 31 AQSH bayrogʻi AQSh 28 Rossiya bayrogʻi Rossiya 27½
XXII 2006 Turin Italiya bayrogʻi Italiya Ukraina bayrogʻi Ukraina 29½ Rossiya bayrogʻi Rossiya 28 Xitoy bayrogʻi Xitoy 27½
XXIII 2008 Drezden Olmoniya bayrogʻi Olmoniya Gruziya bayrogʻi Gruziya 18 Ukraina bayrogʻi Ukraina 18 AQSH bayrogʻi AQSh 17
XXIV 2010 Xanti-MansiyskRossiya bayrogʻi Rossiya Rossiya bayrogʻi Rossiya 22 Xitoy bayrogʻi Xitoy 18 Gruziya bayrogʻi Gruziya 16
XXV 2012 IstanbulTurkiya bayrogʻi Turkiya Rossiya bayrogʻi Rossiya 19 Xitoy bayrogʻi Xitoy 19 Ukraina bayrogʻi Ukraina 18
XXVI 2014 TromsoNorvegiya bayrogʻi Norvegiya Rossiya bayrogʻi Rossiya 20 Xitoy bayrogʻi Xitoy 18 Ukraina bayrogʻi Ukraina 18
XXVII 2016 Boku Ozarbayjon bayrogʻi Ozarbayjon Xitoy bayrogʻi Xitoy 20 Polsha bayrogʻi Polsha 17 Ukraina bayrogʻi Ukraina 17
XXVIII 2018 BatumiGruziya bayrogʻi Gruziya Xitoy bayrogʻi Xitoy 18 Ukraina bayrogʻi Ukraina 18 Gruziya bayrogʻi Gruziya 17
XXIX 2022 Chennay Hindiston bayrogʻi Hindiston Ukraina bayrogʻi Ukraina 18 Gruziya bayrogʻi Gruziya 18 Hindiston bayrogʻi Hindiston 17
XXX 2024 Budapesht Vengriya bayrogʻi Vengriya Hindiston bayrogʻi Hindiston 19 Qozogʻiston bayrogʻi Qozogʻiston 18 AQSH bayrogʻi AQSh 17

Ayollar o'rtasida shaxmat bo'yicha jahon chempionlari [4]

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yil Chempion Mamlakat
1927 - 1944 Vera Menchik Sovet Ittifoqi - Chexiya bayrogʻi Chexiya | Buyuk Britaniya bayrogʻi Birlashgan Qirollik
1950 - 1953 Lyudmila Rudenko Sovet Ittifoqi
1953 - 1956 Elisaveta Bykova Sovet Ittifoqi
1956 - 1958 olga Rubtsova Sovet Ittifoqi
1958 - 1962 Elisaveta Bykova Sovet Ittifoqi
1962 - 1978 Nona Gaprindashvili Sovet Ittifoqi
1978 - 1991 Maia Chiburdanidze Sovet Ittifoqi
1991 - 1996 Xie Jun Xitoy bayrogʻi Xitoy
1996 - 1999 Susan Polgar Vengriya bayrogʻi Vengriya
1999 - 2001 Xie Jun Xitoy bayrogʻi Xitoy
2001 - 2004 Zhu Chen Xitoy bayrogʻi Xitoy
2004 - 2006 Antoaneta Stefanova Bolgariya bayrogʻi Bolgariya
2006 - 2008 Xu Yuhua Xitoy bayrogʻi Xitoy
2008 - 2010 Alexandra Kosteniuk Rossiya bayrogʻi Rossiya
2010 - 2012 Hou Yifan Xitoy bayrogʻi Xitoy
2012 - 2013 Anna Ushenina Ukraina bayrogʻi Ukraina
2013 - 2015 Hou Yifan Xitoy bayrogʻi Xitoy
2015 - 2016 Mariya Musychuk Ukraina bayrogʻi Ukraina
2016 - 2017 Hou Yifan Xitoy bayrogʻi Xitoy
2017 - 2018 Tan Zhongyi Xitoy bayrogʻi Xitoy
2018 - ....... Ju Wenjun Xitoy bayrogʻi Xitoy
  1. FIDE prezidentlari
  2. Shaxmat olimpiadalari
  3. Ayollar shaxmat olimpiadasi
  4. Shaxmat bo'yicha ayollar chempionlari